이도 입문/3강
의문형 만들기
[+/-]앞 과 까지는 Me vidas la kato, Me tushas la hundo 등과 같은 간단한 문장을 만들어 왔다. 이제는 의문형을 만들어 볼 차례이다.
이도에서는 의문형도 만들기가 어렵지 않다. 어순은 그대로, 앞에 ka 또는 kad를 붙이기만 하면 된다.
- Vu havas kato. 당신은 고양이가 있다.
- Ka vu havas kato? 당신은 고양이가 있어요?
- Me manjas ovo. 나는 계란을 먹고 있다.
- Ka me manjas ovo? 나는 계란을 먹고 있는가?
앞에서 배웠던 ed/e와 같이, 다음에 나오는 단어가 모음으로 시작될 경우 kad가 더 발음하기 쉽다. (하지만 반드시 그렇게 써야만 하는 건 아니다):
- Ilu mustas - 그는 해야 한다.
- Kad ilu mustas? - 그가 해야 돼요?
하지만, 어디/누구/무엇/어디/왜 등과 같은 의문형을 만들 경우에는 ka/kad 쓰지 않는다 : Ube vu habitas? - 당신은 어디 살아요? Kad vu komprenis? - 당신은 이해했어요?
단어
[+/-]a - 에, 에게 ad - to 에, 에게 (모음으로 시작되는 단어 앞에, 편하게) arboro - 나무 bona - 좋은 blanka - 하얀 bruna - 갈색의 ibe - 거기, 저기 iras - 간다 jupo - 치마 mala - 나쁜 nigra - 까만 no - 아니, 아니다 ol/olu - 그것 parko - 정원 policisto - 경찰관 ponto - 다리, 육교 rivero - 개천 portas - 가지다, 입다, 쓰다 ucelo - 새 (동물) venas - 온다 yes - 그래, 네, 예.
Exempli:-----------------------------------------------------------------------
나는 ~이다. 나는 ~입니까? - Me esas, Ka me esas? 그는 ~이다. 그는 ~입니까? - Ilu esas, Kad ilu esas? 당신은 ~가 있어요, 당신은 ~가 있어요? - Vu havas, Ka vu havas? 난 좋은 사람이에요? 아니요. - Ka me esas bona? No. 당신은 아름다워요? 네. - Ka vu esas bela? Yes. 마리아는 아름다운 치마를 입었어요? - Ka Mary portas bela jupo? 네, 그녀는 아름다운 하얀 치마를 입었어요 - Yes, elu portas bela blanka jupo. 그 경찰은 공원에 있나요? - Ka la policisto esas en la parko? 그는 공원에 있나요? - Kad ilu esas en la parko? 아니요, 그는 오늘 여기에 있지 않아요./ 없어요. - No, il ne esas hike hodie. 당신은 검은 개를 갖고 있습니까? - Ka vu havas nigra hundo? 아니요, 나는 갈색 개를 가지고 있습니다. - No, me havas bruna hundo. 그는 마시고 있습니다. 그는 마시고 있습니까? - Ilu drinkas. Kad ilu drinkas? 너는 고양이를 가지고 있니? - Ka vu havas kato? 응, 나는 흰 고양이를 가지고 있어. - Yes, me havas blanka kato. 그녀는 오고 있니? - Kad elu venas? 아니, 그녀는 다리(브리지)에 가고 있어. - No, elu iras a la ponto. 그 새가 마시고 있니? - Ka la ucelo drinkas? 그 새는 다리 위에 있니? - Ka la ucelo esas sur la ponto? 아니, 그건 그곳에 있지 않아./ 없어. - No, olu ne esas ibe. 그녀는 먹고 있다. 그녀는 먹고 있니? - Elu manjas. Kad elu manjas? 그녀는 생선을 먹고 있니? - Kad elu manjas fisho? 그 물고기는 물 속에 있니? - Ka la fisho esas en la aquo? 응, 물고기는 물 속에 있고 그 개도 역시 물 속에. Yes, olu esas en la aquo, e la hundo anke.
복수형
[+/-]이도에서 복수형은, 단순히 -o로 끝나는 명사를 -i로 바꾸기만 하면 된다. 이것도 예외가 없으니까 편하게 복수형을 써도 된다.
- kato (고양이) - kati (고양이들)
- hundo (개) - hundi (개들)
형용사는 명사 앞에 그대로 쓰지만, 형용사를 명사의 복수형으로 바꾸어 단독으로 쓸 때에는 형용사 자체를 -i로 바꿀 수 있다. (우리말의 '~ㄴ 것', '~ㄴ 것들' 정도로 생각하면 된다.)
- blanka hundi - 하얀 개들
- nigra kavali - 까만 말들
- la blanki e la nigri - 하얀 것들과 까만 것들.
(영어의 The whites and the blacks와 같은 방식)
관사
[+/-]관사인 la는 그대로 쓰지만, 복수형을 표현할 수 없을 때는 la를 le로 바꿔서 복수형으로 바꿀 수 있다.
- Le yes e le no - 찬성과 반대 (여러명이 투표하는 곳에서). (감탄사인 yes와 no가 명사형으로 쓰일 때는 복수형으로 만들 수 없으므로 le를 붙여 복수형임을 나타낸다.)
- blanka hundi - 하얀 개들
- nigra kavali - 까만 말들
- le blanka e le nigra - 하얀 것들과 까만 것들. (위의 문장과 같음)
Exempli:-----------------------------------------------------------------------
예문 듣기
kato, kati (고양이, 고양이들) tablo, tabli (테이블, 테이블들) 나는 고양이가 보인다 - Me vidas la kato. 당신은 보양이들이 보인다 - Vu vidas la kati. 고양이들이 테이블들 위에 있다 - La kati esas sur la tabli. 고양이는 꽃들 뒤에서 잠을 자고 있다 - La kato dormas dop la flori. 책들이 까만색이다 - La libri esas nigra. 그는 사과(들)을 좋아 해요? - Kad ilu prizas pomi? 정원들이 아름답다 - La parki esas bela. 마리아는 하얀 치마(들)를 좋아한다 - Mary prizas blanka jupi. 당신은 아름다운 치마가 있어요? - Ka vu havas bela jupo? 물고기들이 물 속에 있다 - La fishi esas en la aquo. 경찰관들이 뚱뚱하지는 않다 - La policisti ne esas grosa. 경찰관들이 청년들을 쫓아가고 있다 - La policisti chasas la yuni. 쥐들이 고양이를 쫓아가고 있다 - La musi chasas la kato. 새들이 나무들 안에 있다 - La uceli esas en la arbori. 새들이 다리들 위에 있다 - La uceli esas sur la ponti. 어린이들이 나무들 안에 있어요? - Ka la yuni esas en la arbori? 말들이 물을 마시고 있다 - La kavali drinkas la aquo. 꽃들이 테이블 위에 있는 잔 속에 있어요 - La flori esas en la taso sur la tablo.
Vortaro:-----------------------------------------------------------------------
- danko - 고맙습니다
- deziras - 원하다
- durstas - 목이 마르다
- hungras - 배가 고프다
- glaso - 유리잔
- glaso de lakto - 우유 한잔
- kafeo [ka-FE-o] - 커피
- kafeerio [ka-fe-E-ryo] - 커피숍
- kuko - 케잌
- me pregas - 주세요, ~해 주세요
- taso de kafeo - 커피 한자
- yen - 여기 있습니다, 짠~, 여기요등
- pekunio - 돈
- semblas ke - ~인 것 같다, ~처럼 보인다, ~라는 생각이 들다
- ma - 하지만, 근데
대화
[+/-]P: Bon jorno, Mary! Quale vu standas? M: Bon jorno, Peter! Me standas bone, danko. E vu? P: Tre bone, danko. Ka vu durstas? M: Yes, me durstas. Ube la kafeerio esas? P: Yen la kafeerio! Ka vu deziras taso de kafeo? M: No, danko. Me deziras glaso de lakto, me pregas. P: Ka vu hungras? M: Yes, me hungras. P: Ka vu deziras kuko? M: Yes, me pregas. Me prizas kuki. P: Hm...Mary... Semblas ke me ne havas mea pekunii... Ka vu havas.....pekunio?
질문과 답
[+/-]01) Quale vu nomesas? -> Me nomesas Bebson Hochfeld. 02) Quale vu standas? -> Me standas tre bone. 03) Ka vu ofte drinkas lakto? -> Yes, me tre ofte drinkas lakto. 04) Ka vu havas bela domo? -> Yes, me havas bela ma (하지만) mikra domo. 05) Ka vu havas gardeno? -> Yes, me havas mikra gardeno. 06) Ka vu havas kato? -> No, me ne havas un. 07) Ka vu prizas kati? -> No, me ne prizas kati. 08) Ka vu havas granda hundo? -> No, me nek (도) prizas hundo. 09) Ka vu esas/es en la parko? -> Yes, me esas/es en la parko. 10) Ka vu hungras? -> Yes, me esas/es grosa e sempre hungras. 11) Ka vu prizas kafeo? -> Yes, me tre prizas kafeo. 12) Ka vu durstas? -> No, me ne durstas ma me hungras. 13) Ka vu deziras kuko? -> Yes, me multe deziras kuko. 14) Ka vu esas/es bona? -> Yes, me esas/es tre bona segun me (제가 아는대로서). 15) Ka vu prizas blanka musi? -> No, no, me ne prizas musi.
색깔
[+/-]- blanka - 하얀
- blua - 파란
- bruna - 갈색
- flava - 호랑색
- griza - 회색
- nigra - 까만
- purpura - 보라색
- oranjea - 오렌지색
- reda - 빨간
- rozea - 핑크색
- verda - 초록색
- violea - 청자색
명령형
[+/-]명령형으로 바꾸기 위해 -as 대신에 -ez를 붙이면 된다.
예: drinkez! (마셔!), manjez! (먹어!), venez! (와!).
단어
[+/-]- apertez - 열어!
- donez - 줘!
- irez - 가!
- klozez - 닫아!
- pozez - 놓아!
- levez - 들어! (물건을)
- sideskez - 앉아!
- staceskez - 앉아!
- tushez - 만져!
- krayono - 연필
- adsur - 에 (어떤 물건의 표면위로 갈 때)
예문
[+/-]일어나! - Staceskez! 앉아! - Sideskez! 상자를 열어! - Apertez la buxo! 사과를 먹어! - Manjez la pomo! 책을 열어! - Apertez la libro! 문을 열어! - Apertez la pordo! 책을 닫아! - Klozez la libro! 창문을 닫아! - Klozez la fenestro! 의자를 만져! - Tushez la stulo! 창문을 만져! - Tushez la fenestro! (당신의) 커피를 마셔(주세요)! - Drinkez vua kafeo! 책을 들어! - Levez la libro! 의자를 들어! - Levez la stulo! 연필을 들어! - Levez la krayono! 나에게 책을 줘! - Donez la libro a me! 테이블 위에 컵을 놓아! - Pozez la taso adsur la tablo! 의자 위에 접시를 놓아! - Pozez la plado adsur la stulo! 테이블 위에 연필을 놓아! - Pozez la krayono adsur la tablo! 책과 연필을 의자 위에 놓아! - Pozez la libro e la krayono adsur la stulo!
동물
[+/-]다음 과에 접미사를 붙이면 암컷인지 수컷인지 단어를 바꾸는 방법이 나올것이다.
anado - 오리 bovo - 소 cervo - 사슴 elefanto - 코끼리 gorilo - 고릴라 hano - 닭 hundo - 개 kamelo - 낙타 kato - 고양이 kapro - 염소 kavalo - 말 krokodilo - 악어 leopardo - 범 leono - 사자 muso - 쥐 mutono -양 porko - 돼지 tigro - 호랑이 simio [SI-myo] - 원숭이 urso - 곰 volfo - 늑대